ξετσιπωσιὰ

Θαυμάζω τοὺς ποιητὲς ποὺ μεταφράζουν ποιήματα καὶ τὰ μεταφράζουν καλά. Εἶναι λίγοι, ἐλάχιστοι. Καὶ σπουδαῖοι.

Ἀλλὰ μοῦ φαίνεται ὅτι ὑπάρχουν ἐπίσης πολλοί, ἰδιαίτερα ἀνάμεσα στοὺς νέους ποιητές, ποὺ χωρὶς νὰ γνωρίζουν καλὰ καλὰ τὴ γλώσσα τοῦ πρωτοτύπου, θεωροῦν πὼς εἶναι ἴσως ἱερή τους ὑποχρέωση νὰ μεταφράσουν ἢ νὰ ξαναμεταφράσουν γιὰ χάρη μας ποιήματα τὰ ὁποῖα τοὺς σημάδευσαν ἤ, ἔστω, ἐπηρέασαν αὐτοὺς καὶ τὴ γενιά τους˙ φαντάζονται, ὑποθέτω, πὼς ὡς νέοι Σεφέρηδες θὰ πρέπει νὰ τιμήσουν κι αὐτοὶ τοὺς ποιητικούς τους προγόνους τῆς ἀλλοδαπῆς καὶ νὰ ἐπιδείξουν τὴν μεταφραστική τους δεξιοτεχνία ἐπὶ τοῦ corpus τῆς Σέξτον ἢ τοῦ Λάρκιν, γιὰ παράδειγμα.

Ἀλλὰ ὁ Σεφέρης, ὅσες ἀντιρρήσεις καὶ ἂν ἔχει κανεὶς γιὰ τὶς μεταφράσεις του, εἶναι προφανὲς ὅτι ἂν μή τι ἄλλο καταλάβαινε τί διάβαζε. Οἱ ποιητὲς στοὺς ὁποίους ἀναφέρομαι, ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, φαίνεται δὲν διαθέτουν οὔτε γνώση ἀλλὰ οὔτε καὶ στοιχειώδεις ἱκανότητες κατανόησης κειμένου (πόσο μᾶλλον ποιήματος) στὴν ξένη γλώσσα ἀπὸ τὴν ὁποία μὲ περισσὴ ἀλαζονεία μεταφράζουν, μὲ ἀποτέλεσμα τὸ προϊὸν τοῦ μόχθου τους νὰ εἶναι σχεδὸν πάντα ἀκατανόητο καὶ συχνὰ κωμικό: δὲν καταλαβαίνουν, ἂς ποῦμε, ποιό εἶναι τὸ ὑποκείμενο ἑνὸς ρήματος καὶ ἐπινοοῦν δικό τους, δὲν καταλαβαίνουν τὴ χρήση μιᾶς πρόθεσης καὶ μεταφράζουν ἄλλα ἀντ᾽ ἄλλων, δὲν καταλαβαίνουν κάποια λέξη καὶ ἁπλῶς ἐπιλέγουν τὴν πρώτη τυχαία ἀντίστοιχη ποὺ θὰ βροῦν στὴ μηχανὴ μετάφρασης τοῦ google.

Αὐτὸ τὸ ὁποῖο δὲν εἶναι κωμικὸ σὲ αὐτὴ τὴν ἱστορία, ἀλλὰ μᾶλλον θλιβερὸ καὶ ἀνησυχητικὸ εἶναι πὼς δὲν ἀντιλαμβάνονται κἂν ὅτι τὸ μεταφρασμένο ποίημα ποὺ ἐν συνεχείᾳ δημοσιεύουν – σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ πρωτότυπο – δὲν διαβάζεται, δὲν βγάζει νόημα, δὲν στέκει. Καὶ δὲν ἀναφέρομαι ἐδῶ σὲ ἐπιλογὲς ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ σχετίζονται μὲ τὸ ρυθμό, τὴ μουσικότητα, καὶ τὰ ὅμοια, μιλῶ γιὰ προφανεῖς ἀσυνταξίες, βαρβαρισμούς, ἀκυριολεξίες, ποὺ ὅμως κανεὶς δὲν φαίνεται νὰ προσέχει, οὔτε οἱ ἴδιοι οἱ ποιητές, οὔτε ὁ ἑσμὸς τῶν φίλων τους ποὺ ἐπαινοῦν τὶς ἀριστουργηματικὲς αὐτὲς μεταφράσεις μὲ τὴν ἴδια ξετσιπωσιὰ μὲ τὴν ὁποία ἐπαινοῦν καὶ τὶς ἀριστουργηματικὲς ποιητικὲς συνθέσεις τῆς παρέας τους.

Ἐδῶ καὶ καιρὸ δὲν τρέφω, βεβαίως, καμμιὰ ἐλπίδα πὼς κάποτε θὰ ἀποκαλυφθεῖ ὅλη αὐτὴ ἡ ἀθλιότητα. Ἁπλῶς διασκεδάζω πλέον καὶ γελῶ, δυνατὰ συνήθως καὶ ἀδιάκριτα.